Anneke Valk

🌳 Eindeloze fietstochten door het bos, over de dijken, slingerend over de hei: ik hou ervan.

Net zoals klauteren over rotsen, of juist tot rust komen via een yoga flow op de mat. “Terug naar mijn lijf”, terug naar de kern; ik doe het al zo lang ik me kan herinneren.

En al sinds mijn eerste menstruatie, ben ik nieuwsgierig naar die orgaanbloeding. Wat gebeurt er toch, in mijn lijf? Hoe wonderlijk is het eigenlijk, dat mijn baarmoeder steeds een nieuwe wand opbouwt? En die vervolgens netjes loslaat, iedere maand weer?

Alle cellen in ons lichaam die doen wat ze doen, zonder dat “wij” ze vertellen wat ze moeten: het is wat mij betreft één groot wonder.

Als je flink last hebt van PMS, of turbulentie in de perimenopauze, kan ik me voorstellen dat het confronterend is om deze titel te lezen. “Wonderlijk? Flink lastig!”

Snap ik.

Als je last hebt van hormonale schommelingen of perikelen, dat is dat oprecht een uitdaging. Weet dat ook dan kennis over je eigen lichaam kan helpen om keuzes te maken die bij je passen. Of hulp in te schakelen, als dat nodig is.

En daar zit denk ik mijn grootste verbazing. Mijn aandacht gaat zo vanzelfsprekend en regelmatig naar mijn lijf, dat ik soms met enige ontsteltenis kan kijken naar de ontwikkelingen die we maatschappelijk inzetten en doormaken. We bezien ons lichaam vaak alsof het een soort machine is. Een materialistische huls waarin we bewegen, waarin we presteren. We plannen over ons bioritme heen. We nemen pauzes als het scherm zwart wordt, niet wanneer onze geest dat vraagt. We praten over targets, maar niet over de cyclus. We vieren productiviteit, maar niet herstel. We negeren de timing van natuurlijke ritmes en fysieke signalen, waardoor we feitelijk kansen missen

Dat is een heel ander verhaal, en ik zal er nu niet verder op in gaan. Misschien enkel nog de notie dat ik soms vrees dat we ‘hoofden op stokjes’ worden en daarmee de verbinding met ons lijf bijna volledig verliezen. Terwijl we zo veel levensenergie en wijsheid bezitten, in heel ons lichaam.

Niets van jouw lijf is vies

“Kun jij een workshop geven?,” vroeg een collega sportdocent me (naast Senior Lecturer ben ik ook sportdocent). “Over de menstruatiecyclus, en hoe de cyclus impact heeft op sportprestaties? Volgens mij kun jij dat fantastisch uitleggen”.

Het was de zomer van 2021. We zaten buiten, in de zon. Er vlogen vast een aantal vogels voorbij om het plaatje compleet te maken, maar eerlijk gezegd kan ik me dat niet meer herinneren.

Ten tijde van die eerste workshops, waren de menstruatiecyclus en menopauze nog een flink taboe. Pas recent is daar (gelukkig!) veel aandacht voor gekomen. Er werd toen nog nauwelijks over gesproken, laat staan media aandacht aan besteed.

Tijdens die eerste workshops, Bloody Beautiful, net na de zomer, werd rap duidelijk dat de taboesfeer dramatische effecten heeft: mensen voelen zich schuldig, snappen niet wat er gebeurt, of ze verwijten zichzelf of hun partner dat de ene week de andere niet is.

Dat hakt erin.

Vraagt ontzettend veel.

Bloody Beautiful werd een feit

Deze eerste workshop over de menstruatiecyclus werd direct geïmplementeerd in het Vitaliteitsprogramma van Wageningen University. En het liep als een tierelier.

Werknemers uit alle lagen van de universiteit ontdekten dat de dynamische effecten vaak voorspelbaar zijn. En dat je, zodra je begrijpt wat er gebeurt, vrij gemakkelijk keuzes kunt maken die jouw vitaliteit en gezondheid ondersteunen. Voor mij voelde het fantastisch; mensen waren zo opgelucht en dankbaar.

De opgedane kennis maakte een wezenlijk verschil: deelnemers konden opeens keuzes maken die hun gezondheid ondersteunden (en soms zelfs het verzuim terugdrongen).

Ze verkregen een andere manier van kijken en denken, met veel meer empathie en begrip voor henzelf en anderen.

Ik vind het onbegrijpelijk dat de menstruatiecyclus en menopauze taboe zijn…

Uiteraard: vanuit maatschappelijk en historisch oogpunt is volledig het te verklaren. Maar als je er goed over nadenkt, is het dwaas. Deze processen en ritmes in je lijf zijn zó fundamenteel. Ons dag- en nachtritme volgen we ook; waarom negeren we de menstruatiecyclus dan volkomen?

Als je begrijpt wat er in je lichaam gebeurt, kun je signalen en gevoelens in context plaatsen. Het is bijna als het weerbericht checken, voordat je naar buiten gaat. Wat zijn de omstandigheden vandaag? Wat kan ik verwachten? Verwacht niet dat zonnestralen je wangen zullen strelen, als er onweer voorspeld is.

Inmiddels spreek ik voor mannen, vrouwen, teams en bedrijven

De workshops staan nog steeds gegrond in de fundamentele fysiologie van een vrouwelijk lichaam, die je trouwens ook kunt ervaren met een andere gender identiteit. Of waarvan elementen ontbreken, ook als je je tot in de toppen van je tenen vrouwelijk voelt.

Wetenschappelijke kennis en inzichten vertaal in heldere, aantrekkelijke taal. Zodra je de biologie begrijpt, kunnen we ontdekken wat dat dan op dagelijkse basis voor je betekent. In je relatie. Op je werk. Ten aanzien van je eigen gezondheid, vitaliteit en welbevinden.

And that is where the magic happens

Verhalen en kennis over je lijf. Het zijn gesprekken en presentaties waar mensen soms ongemakkelijk van worden. Is dat geen taboe? Horen we het niet “te dragen”?

Ik adresseer de vragen en bespreek de onderwerpen waar mensen meestal flink ongemakkelijk van worden. Op toegankelijke, laagdrempelige wijze, met een enthousiasme dat jouw eigen nieuwsgierigheid zeer waarschijnlijk aanwakkert. Met humor. Vanuit de biologische achtergrond. Zodat je snapt wat er gebeurt in je lijf. En altijd met respect voor een rijke diversiteit aan zienswijzen.

, MSc